Tielt-Winge. Sinterklaas is weer in ‘t land. Hoera, hoera! Zoals de traditie het wil meerde vorige week de stroomboot uit Spanje netjes op schema aan bij de Antwerpse Westkaai. Het viel op dat onze kranige eminentie Slecht-Weer-Vandaag, zijn witte volbloed, op stal had gelaten had. De pietenbende was helemaal niet gitzwart meer zoals vroeger, maar leken smoezelige bleekscheten. Mogelijk rekruteert de sint voortaan goedkopere hulpjes uit het oosten. Ik vermoed echter dat het allemaal te maken heeft met het groeiend ongenoegen over religieuze tekens en elke vorm van subordinatie, in het bijzonder van kleurlingen.
In Holland is er al jaren stevig protest tegen de “zwarte” piet met knullige exclamaties als KOZP ('Knock Out Zwarte Piet') of 'zwarte piet hoort niet', met politiekordons en een infantiel partijtje eiergooien i.p.v. met snoepjes bij de intrede. Je zou haast denken dat sinterklaas en roetkompanen misschien wel een kogelvrij vest onderaan dragen. Erg hé. En ik die dacht dat de ommegang van de brave sint een evocatie was van een bijzonder genereus man en met als apotheose het pakjesfeest voor kindjes op 6 december.
Volwassenen geven helaas steeds minder blijk van enige fantasie over de conceptie van dit hoogfeest. Kinderen associëren vandaag sinterklaas met bombastische cadeautjes en gesofistikeerde gadgets, gekozen uit vingerdikke catalogi en online folders. Een meute volwassen maken er bovendien nog eens een etnische janboel van. Ik vraag me af of ouders tegenwoordig het bijzondere verhaal van de “goedheiligman en zijn Moorse knechten” nog (kunnen) vertellen? Wist u, bijvoorbeeld, dat historici nog steeds hun klomp breken over het onlogische feit dat Moren (de islamitische veroveraars van Spanje) als garde werkten voor de uit Turkije afkomstige rooms-katholieke Nicolaas van Myra (sinterklaas)?
Sinds de publicatie van het sinterklaasverhaal - zo'n 170 jaar geleden - is vooral de uitbeelding van de pieten geëvolueerd van strenge hoeders naar kindvriendelijke logistieke medewerkers. De roe werd al lang formeel afgeschaft, vermits lijfstraffen verboden zijn, en in de grote jutten zak worden enkel nog snoepjes gepropt. Nog steeds zijn er pietlutten die menen dat de oorspronkelijk zwarte knechten Ethiopische inwijkelingen waren. Voor hen is het opvoeren van een zwarte piet een verwerpelijke vorm van racisme, dat niet in het huidige tijdsbeeld past. Een behoedzame tegenargument van 'door schoorstenen kruipen maakt zwart' valt moeilijk te pruimen, niet in het minst door de kinderen zelf. Slechts weinig huizen hebben immers nog een echte schouw en op de meeste daken prijken nu gas- en verluchtingspijpen.
Ook sinterklaas wordt op de korrel genomen, want hij draagt '
levensbeschouwelijke' tekens en symboliseert autoriteit. Vandaar dat hij preventief nu zijn gouden zegelring in Andalusië laat. Het kruisbeeld op zijn mijter is ook een mikpunt. Bij risicovolle uitstappen of op verzoek wordt dit dan ook steevast vervangen door een banale streep of iets dergelijks.
De Nederlandse stichting “De Pietenbende” heeft daarom enkele opmerkelijke aanpassingen doorgevoerd in de garderobe van de sint. Zo is er onder meer een statig rood petje als werkmijter in de plaats van de vaak ongemakkelijke hoge bisschopsmuts (https://
www.depietenbende.com/sintskapstok).
Als alternatief voor de rode stola is er een lange wollen sjaal in de kleuren van KV Mechelen, maar zonder opdruk. Verder beschikt de sint over een mauve bovenkleed (tabberd) en dito rijbroek, alhoewel dit dan weer gevoelig kan liggen in Vlaamse voetbalmiddens.
Als dochter van Turks-Koerdische ouders gispt Staatssecretaris Zuhal Demir (N-VA) de commotie over racisme en sinterklaas. Terugdenkend aan haar eigen kindertijd in Limburg: “Wij kenden weinig tot niks van Kerst, Pasen of Sinterklaas. Maar we vierden mee alsof we nooit iets anders gedaan hadden. “Er werd snoep verborgen met Sinterklaas en Pasen”. De politica vindt het “walgelijk en ongepast” dat “gekken” oordelen dat je het feest van andere religies niet mag vieren of naar hun muziek luisteren.
De hele hetze heeft ook in onze gemeente enige impact, observeert mijn buurman. Waar voorheen vele mama’s, oma’s en opa’s, voorzien van ruime tassen, met hun oogappeltje de gulle sint opzochten in meerdere warenhuizen, lijkt dit momenteel minder het geval te zijn. Steeds meer handelszaken inviteren trouwens niet langer Sint en Piet. Dit om elke controverse te vermijden. Je vindt bijvoorbeeld nog weinige aankondigingen over een sinterklaasbezoek op het Gouden Kruispunt. En ja, waarom hiervoor nog tijd vrijmaken? Niet veel kinderen lusten speculaas en clementines koopt mama haast wekelijks in de supermarkt. Chocolade is bovendien slecht voor de tanden en appelsiensap zit er elke morgen bij 't ontbijt of in de schooltas. Waarom dan nog voor de teevee vandaan komen, in een kille auto kruipen en de wachtrij trotseren voor de sint? Bol.com, Amazon, Dreamland e.a. leveren toch aan huis!
Onze eigenste sportdienst van de Tielt-Winge is ook een stuk behoedzamer geworden. Op de aankondiging van het sinterklaasbezoek in de Sporthal van ’t Solveld staan geen kleurrijke sint en pieten afgebeeld, maar een oubollig prentje uit een kleurboek. Uit voorzorg, onzekerheid of in opdracht? Uitvergroot kunnen de kindjes zo’n tekening dan wel naar eigen verbeelding inkleuren. Wie weet moet er volgend jaar ook nog een GDPR-verklaring opgemaakt worden voor elkeen die hiervoor inschrijft via E-mail. Of hoe een leuk initiatief door toedoen van een potsierlijke minderheid ten onrechte gaat interen in onze gemeenschap door dingen die kindjes in de verste verte aanbelangen.
En dan is er ook nog het pedagogisch dilemma dat opgeworpen wordt: "Mogen ouders liegen over de toedracht van de sint? En wat met het opvoeren van zwarte piet als tucht- en afschrikmiddel?"
Een ontmoeting met sinterklaas en zijn roetkompanen is voor elk kind wellicht onvergetelijk en voor enkelen al wat ingrijpender. Alleen al het inruilen van het vertrouwde fopspeen of andere ontfutselde belofte is vaak een aandoenlijke ruil voor een cadeautje. Als kind een handje moeten geven aan een wildvreemde piet, terwijl papa en mama altijd benadrukken van je niet in te laten met een rare snuiter, is toch conflicterend? Of op de schoot gezet worden van een ouwe meneer met kriebelend witte baard en geurend naar tabak of zweet. Laat staan dat je ook nog voor zijn troon een gedicht of liedje moet brengen!
“
Niets voor niks” is het harde devies al van in de peuterperiode. Of een kind hieraan een trauma overhoudt en of de weinige uitzonderingen deze premisse zullen bevestigen, lijkt me toch sterk overroepen.
Kinderpsychologe Marijke Bisschop vindt dat ouders niet zelf sinterklaas moeten ontmaskeren, maar dat de kinderen wel zelf op speurtocht zullen gaan als zij daar rijp voor zijn. Je bederft toch ook niet hun jeugdig enthousiasme bij het zien van kabouter Plop door er op te wijzen dat dit Walter uit Affligem is! Als goede ouder kan je uw kind vrij goed inschatten, zeker op emotioneel vlak. Het is dan ook de ouderplicht om hen te behoeden voor ieder “trauma”. “Laat kinderen kind zijn en hun verbeelding ten volle aanwenden, maar zorg voor een goede begeleiding op hun ontdekkingsreis naar volwassenheid”, is de wijze raad van specialisten.
Als een horde narcisten een sinterklaasfeest verbrodt met protestacties over kwesties waarvan de kinderen geen benul hebben, en bovendien het gebeuren van sinterklaas als een traumatisch risico wordt beschouwd, dan wordt dit feest herleid tot platte commercie en plundering van de portemonnee. Hoog tijd dus om dit sluimerend sinterklaascomplot met furie te ontkrachten, willen we tenminste de teloorgang van deze traditie in de Lage Landen redden.
Denk eraan, wie zoet is krijgt lekkers, wie stout is gedoe….. Ik heb mezelf dit weekend alvast getrakteerd op een paar kloeke speculazen sinterklazen, marsepeinen pieten en een flinke zak guimauvekes. Laat de lange winteravonden maar komen! Op 6 december is buurman aan de beurt met een portie dieetkoekjes en een bussel worteltjes voor de ezel, haha. Volwassenen blijven toch altijd grote kinderen, nietwaar!
__________
