Tielt-Winge. Geen trammelant tussen Diest en Leuven?

Tielt-Winge. Vorige maand las ik in Het Nieuwsblad dat burgemeester Beeken de mobiliteit in Tielt-Winge en regio als het grootste probleem ervaart. “Wij hebben nood aan meer kwalitatief openbaar vervoer en aan een fietsostrade, vooral op de oost-west as”. Hij vervolledigt de bevraging van NB met “Als nieuwe burgemeester beloof ik plechtig dat we de hoge, openbare vervoersas tussen Leuven en Diest realiseren om het fileleed van al onze pendelaars te verzachten”.  Al vele jaren ijvert de burgemeester voor de aanleg van een tramverbinding. In 2014 liet hij al in NB optekenen dat de Tram Leuven-Diest het enige alternatief is tegen files. Dit staat ook in de Mobiliteitsvisie 2020 van De Lijn, waarbij gewag gemaakt wordt van 33 nieuwe tramlijnen, goed voor 813 km extra sporen. 

Ik vermoed dat de burgervader zich danig ergert aan de trage ochtendspits vanaf Tielt-Winge op de gewestweg N2 en E314. Het is uiteraard verre van leuk om iedere morgen en avond gevangen te zitten in een sputterende verkeersstroom, maar er is toch groeiende scepsis of een tramlijn of zelfs busbaan tussen Leuven en Diest het bumperrijden op de snelweg en Leuvensesteenweg zal verhelpen. Het probleem is niet uitsluitend te wijten aan het grote aantal voertuigen op de baan, maar vooral aan de gebrekkige ontsluiting van Leuven-Heverlee en de capaciteit van de verkeerswisselaar E314-E40 van en naar Brussel. Vele pendelaars moeten immers richting het industriepark van Haasrode en Brussel. 

Zullen verknochte autobestuurders kiezen voor een snelle tram of busverbinding en de auto dan thuis laten? Door weer en wind naar een bushalte hotsen en wachten in een bushokje of op het perron zijn net zo ergerlijk als de alsem van de file. Niet iedereen woont binnen een redelijke afstand tot een opstapplaats aan de N2. En dan hebben we het nog niet over de forse prijs van een tram- of busticket, de stakingen enz.

Een deel van de argumentatie voor sneller en beter openbaar vervoer berust op een een bevolkingsaangroei in de regio Leuven van 12% tegen 2030 en de daar aan gekoppelde toename van wegverkeer met 15-30%. De prognoses voor Tielt-Winge bevestigen m.i. deze cijfers niet.  Zo lees ik dat de bevolking in Tielt-Winge in de komende 10 jaar met maar 4% gaat aangroeien. Belangrijker is echter dat de actieve bevolking (18-64 jaar) in TW met meer dan 3% gaat dalen. En is het niet deze groep die zich iedere werkdag van en naar het werk wurmt?

In de komende jaren zal een toename van het wegverkeer wellicht niet aan de inwoners van Tielt-Winge liggen. De kwestie is ook of er rekening gehouden wordt met de evolutie van thuiswerk, telewerken en de groeiende e-commerce bij de inschatting van de toekomstige verkeersdrukte. Overigens is het buiten de spitsuren best goed tuffen op de Leuvensesteenweg en bovendien heeft enige verkeersdrukte toch ook een afremmende invloed op de rijsnelheid, nietwaar?

Waar in 2014 nog het hallelujah van de tram verkondigd werd, zijn er ondertussen toch wat twijfels gerezen over de haalbaarheid van een tram traject tussen Leuven-Diest. Vooreerst is er de aparte bedding die moet aangelegd worden en de doorgang door of rond een aantal dorpskernen, waaronder Sint-Joris-Winge. Ook Bekkevoort staat niet echt te springen en in Kessel-Lo is het amper mogelijk om een bijkomend baanvak te voorzien.

Bron: Regionet Leuven ( SBO-20140324-BOOK-01b.pdf)

Er zal verkeerstechnisch grondig gesleuteld moeten worden aan kruispunten. Naast de aanschaf van tramstellen, de onteigeningen en de aanleg van de bedding zullen ook tramstations, parkings en diverse accommodatie gebouwd moeten worden. Over het investeringsbudget heeft mijn buurman echter niets kunnen oppikken, maar in Limburg loopt er sinds 2004 een gelijkaardig project, namelijk het Spartacusplan. Het betreft een snelle tramverbinding tussen Hasselt en Maastricht (ook zo’n 30 km lang) dat in 2005 een prijskaartje meekreeg van 55 miljoen euro. In 2011 werd het budget verhoogd naar 122,4 miljoen en momenteel wordt gewag gemaakt van een kostenplaatje tussen 217 en 259.000.000 euro (of een equivalent van 1000 sociale woningen). Na 14 jaar palaveren staat men daar nog niet veel verder dan de projectfase en als de kersverse burgemeester Steven Vandeput (N-VA) zijn kiesbelofte nakomt, zal er ook geen sneltram door Hasselt rijden.

Hopelijk is de investering voor Leuven-Diest iets minder hallucinant, maar dan nog gaat het over ettelijke miljoenen euro’s. Ook de overlast door trillingen en een laagfrequent geluid van de tram zijn ondertussen een niet onbelangrijk aandachtspunt geworden. Het stemt dan ook tot nadenken dat het uittredend gemeentebestuur van Tielt-Winge unaniem akkoord ging met De Lijn voor een nieuwe “hoogwaardige” vervoersas zonder de consequenties hiervan in te schatten. 

Eigenlijk is het moeilijk voor te stellen dat de N2 volledig omgevormd wordt tot twee rijvakken voor wegverkeer, een tramtracé en met twee veilige fietspaden. En waar en wanneer komt de aangekondigde fietsostrade?  Volgens de publicaties van BUUR (een team van stedenbouwkundigen, architecten, ruimtelijke planners en mobiliteitsexperten), besliste de provincie Vlaams-Brabant om haar ruimtelijk beleid bij te sturen. Er wordt nu gesproken over een “hoogdynamische structuur” en “HOV-assen” (hoogwaardig openbaar vervoer), met als eerste pilootproject de realisatie van zo’n HOV lijn Diest-Leuven-Tervuren.

Er wordt dus niet nadrukkelijk vermeld dat een tram het mirakelmiddel tegen fileleed is. Zo’n HOV-concept zou niet zozeer gericht zijn op snelheid van transport, maar vooral op kwaliteit en dienstverlening van het openbaar vervoer. Men beoogt hiervoor een “commerciële” snelheid van 50 km/uur. 

Een tramlijn aanleggen is zowat 30% tot 50% duurder dan een aparte bedding voor een snelbus, harmonicabus of trambus. Jawel, een TRAMBUS! Dit is een kruising van een autobus en een tram met als voornaamste verschil dat deze door haar lengte van 18 of 24 meter een grotere capaciteit (180 zitplaatsen) heeft dan de klassieke bus. Deze rijdt niet op sporen en is daardoor sneller en flexibeler in te zetten op nieuwe tracés. Zie videoclip (negeer de foute instapzijde!) https://www.youtube.com/watch?v=Fdgd106zVNM (https://www.delijn.be/nl/mobiliteitsvisie2020/brabantnet/testrit-trambus.html). 

Ook voor dit alternatief zijn er vele miljoenen euro’s nodig die misschien zinvoller aangewend zouden kunnen worden en minder nijgen naar prestigepolitiek.

De doorsnee Tielt-Wingenaar ligt niet wakker van wat er op de N2 gaat gebeuren, zeker niet in Houwaart, Meensel-Kiezegem, Optielt en Kraasbeek. In Sint-Joris-Winge echter gaat een bijkomend tracé waarschijnlijk pal door de dorpskern. Ook in Bekkevoort is dit het geval en bovendien is het ganse wegdek er pas heraangelegd en vernieuwd. Van planning gesproken….

Europees topambtenaar Jos Delbeke sloeg onlangs nagels met koppen toen hij zei: “Transport is het pijnpunt in ons land. Ik zie echter geen coherent beleid. Wat moet gebeuren weet iedereen: het gebruik van de wagen moet duurder, het openbaar vervoer goedkoper”. De gebruikskosten van de wagen zijn inmiddels de laatste jaren met meer dan 30% gestegen, maar de extra opbrengsten uit verhoogde taksen, BTW en de accijnzen op brandstof worden nog steeds niet gebruikt om het bus-, tram- of treinticket beduidend goedkoper te maken. Het is en blijft een torenhoge politieke patstelling, waarover meestal bij de verkiezingen trammelant gemaakt wordt maar die uiteindelijk geen kentering teweeg brengt.   

Uit recente verplaatsingsstatistieken van onze gemeente blijkt dat circa 32% verplaatsingen voor woon/werk en school/opleiding zijn. De overige zijn voor boodschappen, diensten en recreatie waarvoor men niet gauw de auto zal opgeven. Trouwens, wist u dat er in onze gemeente 1 op 2 inwoners een voertuig heeft? 

Files zijn dus een luxeprobleem. Het is simpel: hoe meer modale autobestuurders overschakelen op tram of bus, hoe minder fileleed en hoe meer plaats er vrijkomt voor het woekerend baantransport en een beperkte automobiel-elite.  

De tramvraag is wie er op een precieuze verbinding Leuven-Diest zit te wachten en of een goedkoper reisbiljet niet de hoogste prioriteit moet zijn voor de aanpak van de files?  

Het wordt uitkijken of de nieuwe coalitiepartner CD&V anno 2019 nog zo gezwind als in 2014 op de tram van de burgemeester (Open Vld) zal springen!  

_______________