Na de affaire Publifin in Wallonië is er sinds vorige week in het Gentse grote ophef rond de “buitengewone betalingen” door PubliPart en PubliLec aan bepaalde politieke mandatarissen. De geschiedenis herhaalt zich weerom, inclusief de actoren. Ieder decennium is er wel zo’n gortig akkefietje van schransende politici. Niets schokkend dus en als ik het goed begrijp is er nu zelfs geen indicatie van strafbare feiten.
Tot vervelens toe hebben de media en partijbonzen al afkerend gereageerd op dergelijke ‘ontdekkingen’. Peter Reekmans, huidig burgemeester van Glabbeek, maar ooit vaandeldrager van Lijst De Decker (LDD), becijferde in 2009 dat 490 Vlaams-Brabantse politici een bezoldigd mandaat hebben in een intercommunale en 92 lokale mandatarissen in een directiecomité ervan zetelen. “We hebben nagerekend wat deze politieke zelfbediening kost want naast de zitpenningen, kilometervergoedingen en dinerkosten krijgen de mandatarissen nog gratis abonnementen, relatiegeschenken, uitnodigingen voor concerten en andere snoepjes waarmee de goodwill van de gemeentelijke vertegenwoordigers afgekocht wordt”, liet Reekmans optekenen. Dit alles zou volgens hem minimaal 1.500.000 euro per jaar kosten voor Vlaams-Brabant en zowat 10 miljoen voor Vlaanderen.
Wanneer er onfrisse zaken opduiken staan de sossen vaak op de eerste rij, maar als het van SP.A-voorzitter John Crombez afhangt zullen de zaken weldra veranderen. Tja, de beste verdediging is natuurlijk de aanval, ‘een beproefd recept’, zou buurman zeggen, en dus bedachten de socialisten dat hun burgemeesters en schepenen voortaan geen extra vergoedingen meer mogen krijgen voor hun aanwezigheid in intercommunales. Bovendien gaat den John ook nog eens naar “de rest” kijken en de “oefening” grondig maken tegen 11 maart.
Heel moedig of oeverloos demagogisch? Vooreerst is het gemeengoed dat er zitpenningen betaald en andere voordelen verstrekt worden aan mandatarissen, nietwaar? Overigens rapporteren alle politici jaarlijks hun bezoldigingen in een centrale gegevensbank. Grootgraaiers, meestal terug te vinden in grootsteden, in zoverre zij al niet gekend zijn in de partij, kunnen gemakkelijke gedetecteerd worden via deze bron, tenminste als er naar gekeken wordt. De kwestie is echter wie de geldkrokodillen uit het water wil vissen hé.
Als een burgemeester en schepenen voortaan pro deo de vergaderingen van intercommunales moeten bijwonen, zullen zij een andere favoriete partijlid dat wel recht heeft op een vergoeding aanduiden. Effect is dus NUL. Ten andere, sommige zitjes in de intercommunales worden al toegekend aan verdienstelijke partijgenoten, als compensatie voor een gemiste aanstelling als schepen of om een lokaal figuur te paaien, sporadisch op basis van betrokkenheid in de bewuste materie. De kern van de zaak is dat de plaatselijke hobbypolitieker de klos wordt omwille van excessen van enkele politieke protagonisten, terwijl de moraliteit en integriteit van sommige intercommunales ver zoek zijn en dus in eerste instantie aangepakt moeten worden.
Meer openheid en transparantie over de besteding van ons belastinggeld kan zeker geen kwaad. Een burgemeester in een gemeente met de omvang van Tielt-Winge heeft een bruto jaarwedde van 60.241 euro. Een schepen of OCMW-voorzitter ontvangt 36.252 euro bruto per jaar. Een gewoon gemeenteraadslid moet het stellen met ±1.200 euro per jaar. Daarnaast heeft ons gemeentebestuur een trits partijpolitieke afgevaardigden her en der in intercommunales neergepoot.
In het databestand van Cumuleo (https://www.cumuleo.be/nl/mandataris-zoeken/) worden de bezoldigingen en voordelen in natura van de "publieke en afgeleide" mandaten geregistreerd. Hier is alvast een overzicht (jaar 2015) van wie in welke organisatie een bezoldigd zitje heeft voor Tielt-Winge.
Voor Open VLD:
- Rudi Beeken: burgemeester + bezoldigd lid directiecomité van Ecowerf
- Victor Deschrijver, Willems Germaine, Agnes Vandegaer: schepen, geen andere bezoldigingen in intercommunales vermeld
- Gunther Clinckx: zitpenning als raadslid + bezoldigd bestuurder crematorium Hofheide + bestuurder IGO + lid sectorcomité PBE + lid Gemeenteraadscommissie
- Inge Willems: zitpenning als raadslid + bezoldigd bestuurder Intergas
- Kris Cornelissen: zitpenning als raadslid + in gebreke, geen informatie ingediend voor 2015
Voor SP.A:
- Alfons Lemmens: als OCMW voorzitter + schepen + bezoldigd lid directiecomité van Riobra + bestuurder IGO + bestuurder SWAL (Sociaal Wonen arr Leuven) + lid overlegcomité Infrax
- Filip Broos: als schepen + bezoldigd bestuurder PBE + Lid Politieraad zone Hageland
- Yvette Duerinckx: als schepen, geen andere bezoldigingen vermeld
Voor CD&V:
- Paul Delimon: zitpenning als raadslid + bezoldigd bestuurder Riobra + lid Politieraad zone Hageland
- Rudi Meeus: zitpenning als raadslid + bezoldigd bestuurder Intergas + lid De Watergroep
Voor NVA:
- Marleen Marleen Van den Bosch: zitpenning als raadslid + bezoldigd bestuurder IGO
Onder voorbehoud van eventuele onjuistheden en onvolledigheden lijkt het erop dat sommige gemeenteraadsleden bijzonder lucratieve schnabbels hebben.
Is het niet noodzakelijk dat er een vorm van georganiseerd toezicht komt op de activiteiten als vertegenwoordiger van de gemeente, in ’t bijzonder over hun tussenkomsten, de resultaten ervan, de vergoedingen en geviseerde buitengewone intercommunale activiteiten (incentives)? De rol van toezichthouder zou perfect ingevuld kunnen worden door de voorzitter gemeenteraad, in casu Marcel Vande Gaer, die waakt over de ethische aspecten van onze gemeentelijke mandatarissen en jaarlijks een overzicht van representatie en activiteiten rapporteert aan de gemeenteraad .
Voor Tielt-Winge zetelen enkele mandatarissen in een directiecomité hetzij als lid of als voorzitter. Het is in eerste instantie aan hen om er mee voor te zorgen dat er geen esbattementen van vertier en zakkenvullerij met belastinggeld plaatsvinden en dat bijgewoonde vergaderingen op een billijke manier vergoed worden.
Over de aangekondigde aanpak van Crombez zal wel nog veel water naar Oostende vloeien en na de zomer spreken we er niet meer over.
Nog wat lectuur in rand over intercommunales, verschenen in De Tijd,
